▄ တရုတ်အစိုးရ မှားယွင်းခဲ့သလား

ယမန်နေ့က ကမ္ဘာစစ်၂ခုကြားကာလ ဂလိုဘယ်လိုက်ဇေးရှင်းနှင့် နိုင်ငံတကာ ကုန်သွယ်မှုများ ကျဆင်းသွားရ ခြင်းကို ရေးသားခဲ့သည်။ ဂလိုဘယ်လိုက်ဇေးရှင်းဆိုသည့် ပေါင်းစည်းမှုယန္တရားကြီးသည် နိုင်ငံများကို စီးပွားရေး လူမှုရေး၊ယဉ်ကျေးမှုမှသည် နိုင်ငံရေးစနစ်များအထိ လစ်ဘရယ်အရင်းရှင်စနစ်အောက်တွင် ပေါင်းစည်းပေးနိုင် သည်ဟုဆိုသော်လည်း သမိုင်းကြောင်းပြန်ကြည့်သည့်အခါ ယင်းပေါင်းစည်းမှုကြောင့်ပင် တန်ပြန်ရေစီးကြောင်း များ၊ ဆန့်ကျင်မှုများမှသည် နောက်ဆုံး အာဏာရှင် ဖက်ဆစ်စနစ်၊ကွန်မြူနစ်စနစ်တို့ထိ ပေါ်ပေါက်ခဲ့ရသည်ကို မေ့ပစ်၍မရနိုင်။ အထူးသဖြင့်ကတော့ capital market liberalizationဟုခေါ်ဆိုသည့် နိုင်ငံများ၏ ဘဏ်များနှင့် ငွေရေးကြေးရေးဈေးကွက်ကို အချိန်မကျခင် စောလျင်စွာ အတားအဆီးမရှိ ဖွင့်လှစ်ပေးခဲ့ခြင်းက အတိတ်မှ သင်ခန်းစာယူနိုင်သလို မျက်မှောက်ခေတ် ၁၉၈၀-၉၀ခုနှစ်များမှသည် ၂၀၀၈ခုနှစ်နှင့် လက်ရှိအချိန်ထိ မှန်ကန် လျက်ရှိသည်။
တချိန်တည်းမှာပင် ဂလိုဘယ်လိုက်ဇေးရှင်းနှင့် နိုင်ငံတကာ ကုန်သွယ်မှုကြောင့် အကျိုးဖြစ်ထွန်းသည့် အုပ်စုများ နိုင်ငံများလည်းရှိသည်။ ထိုအထဲတွင် အဆင့်မြင့်ပညာတတ်သူများနှင့် အရှေ့အာရှနိုင်ငံများက ထိပ်ဆုံးကဖြစ် သည်။ အရှေ့အာရှနိုင်ငံများထဲမှ နှစ်ပေါင်း၃၀-၄၀အတွင်း ကမ္ဘာ့စူပါပါဝါ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုကိုပင် နည်းပ ညာဖွံ့ဖြိုးမှုမှာ ယှဉ်ပြိုင်လာနိုင်သည့် တရုတ်နိုင်ငံ၏ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု သမိုင်းမှာလည်း အံ့မခန်းဖြစ်သည်။

▄ တရုတ်နိုင်ငံနှင့် ဂလိုဘယ်လိုက်ဇေးရှင်း

ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ပြီးနောက်ပိုင်း နှစ်ပေါင်း၂၀ကျော်သည် စက်မှုဖွံ့ဖြိုးသည့် အနောက်အုပ်စုနိုင်ငံများတွင် အစိုးရ၏ အခန်းကဏ္ဍ ကြီးထွားချိန်ဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာစစ်နှင့်အတူ နိုင်ငံတော်အစိုးရများ၏ အခန်းကဏ္ဍသည် အရေးပါဆုံး ဖြစ်ခဲ့သည်။ ယခုကိုဗစ်-၁၉ကာလလိုပင် ပုဂ္ဂလိက အခန်းကဏ္ဍ အင်အားချိနဲ့သွားပြီး နိုင်ငံတော်မှ ပြန်လည်ထူ ထောင်ရေးနှင့် နိုင်ငံသားများ၏ စားဝတ်နေရေးကို အဓိကဖြည့်တင်းရသူဖြစ်လာခဲ့သည်။ ဥရောပတိုက် အနောက်ပိုင်း နိုင်ငံများတွင် Welfare State ဆိုသည့် ပြည်တော်သာ အစိုးရများပေါ်ထွန်းလာခဲ့သည်။ မိမိတို့ နိုင်ငံများ၏ စက်မှုကဏ္ဍ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက်လည်း သုတေသနလုပ်ငန်းများ၊ ပညာရေး၊ကျန်းမာရေးတို့ကို လည်း နိုင်ငံတော်မှသာ ဦးဆောင်ဦးရွက်ပြုရသည်။ အရင်းရှင်စနစ် စစ်စစ်နိုင်ငံဟုဆိုသည့် အမေရိကန်ပြည် ထောင်စုမှာပင် စစ်ပြီးခေတ် ပြန်လည်ထူထောင်ရေးလုပ်ငန်းများ၊ စီမံကိန်းများ၊ သိပ္ပံပညာထွန်းကားရေးတို့ကို နိုင်ငံတော်ကပင် အဓိက ဦးဆောင်ရသည်။ ၁၉၇၀ခုနှစ်များမှစ၍သာ အစိုးရဘဏ္ဍာငွေ အရအသုံးဆိုင်ရာ အကျပ်အတည်းများ၊ လိုငွေပြမှုများကြောင့် နိုင်ငံတော်၏ အခန်းကဏ္ဍကို တဖြေးဖြေး လျှော့ချလာခဲ့သည်။ အမေရိကန်တွင် သမ္မတရီဂင်၊ ဗြိတိန်တွင် မာဂရက်သက်ချာတို့ အာဏာရလာချိန်မှာတော့ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်း များဖြေလျှော့မှုများပြုလုပ်လာသလို ထိုအချိန်မှစ၍ ဂလိုဘယ်လိုက်ဇေးရှင်း ရေစီးကြောင်းသည်လည်း အင်အား ကောင်းလာခဲ့သည်။

ဂလိုဘယ်လိုက်ဇေးရှင်း စတင်အင်အားကောင်းလာပြီး နိုင်ငံတကာ ကုမ္ပဏီကြီးများသည် အမြတ်အစွန်းများများ ရရှိရန်၊ ထုတ်လုပ်မှု စရိတ်များသက်သာရန် လုပ်အားခသက်သာသည့် နိုင်ငံရပ်ခြားတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများပြု လုပ်လာသည့်အချိန်နှင့် တရုတ်ပြည်၌ တိန့်ရှောင်ဖိန် အာဏာရလာပြီး တံခါးဖွင့်ဝါဒနှင့် ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးများ စတင်ပြုလုပ်သည့် ၁၉၇၈ခုနှစ်တို့သည် အံကိုက်လိုဖြစ်ခဲ့သည်။ အရှေ့အာရှ ကျားလေးကောင် ခြေရာအတိုင်း တရုတ်လည်း စတင်လျှောက်လှမ်းခဲ့သည်။

ဂလိုဘယ်လိုက်ဇေးရှင်း၏ အသီးအပွင့်များကို ဆွတ်ခူးတတ်သူသာ ဆွတ်ခူးနိုင်၍ မဆွတ်ခူးတတ်သည့် နိုင်ငံများ မှာတော့ အရှေ့အာရှနိုင်ငံများထက် ဖွံ့ဖြိုးမှုမှာ ရှေ့ရောက်ခဲ့သော်လည်း လက်တင်အမေရိက နိုင်ငံအများစုသည် ဂျပန်၊တောင်ကိုရီးယား၊စင်ကာပူတို့လို ဖွံ့ဖြိုးပြီးနိုင်ငံအဆင့်သို့ ယနေ့တိုင် မရောက်နိုင်ဖြစ်နေခဲ့သည်။ ကြွေးမြီ ဝဲ ဂယက်ထဲ တဝဲလည်လည် ဖြစ်နေခဲ့သည်။

တရုတ်နိုင်ငံသည် မည်သည့်အတွက်ကြောင့် အောက်ဆုံးအဆင့်မှ လျင်မြန်စွာ အလယ်အလတ် ဝင်ငွေရှိသည့် နိုင်ငံအဆင့်သို့ နှစ်ပေါင်း၃၀-၄၀အတွင်း ရောက်ရှိခဲ့သနည်း။ ဖြေဆိုရလျှင် တရုတ်အစိုးရသည် အမေရိကန်ဦး ဆောင်သည့် နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများဖြစ်သည့် နိုင်ငံတကာငွေကြေးရန်ပုံငွေအဖွဲ့ (အိုင်အမ်အက်ဖ်)၊ ကမ္ဘာ့ ဘဏ်၊ ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးအဖွဲ့တို့မှ ချမှတ်ထားသည့် ကုန်သွယ်ရေးဆိုင်ရာ၊ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းများ ကို လိုသည်ကိုယူ၍ မိမိနိုင်ငံနှင့် မသင့်တော်သည်ကို ပစ်ပယ်ခြင်းကြောင့်ဟုဆိုရမည်။ ထိုအဖွဲ့အစည်းများ ဦးဆောင်ဦးရွက်ပြုသည့် လစ်ဘရယ်အရင်းရှင်စနစ်၊ အထိန်းအချုပ်နည်းသည့် ဈေးကွက်စီးပွားရေးစနစ်တွင် ဝင်ရောက်ကစားသော်လည်း မိမိနိုင်ငံ အကျိုးရှိမည့် စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းကိုသာ လိုက်နာ၍ မိမိနိုင်ငံ အကျိုးမဲ့မည့် မိမိနိုင်ငံ၏ ပကတိ အခြေအနေများဖြင့် မကိုက်ညီသည့် စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများကို မလိုက်နာခြင်း၊ မသိကျိုးကျွံ ပြုခြင်းဖြင့် ရှောင်ရှားခဲ့ခြင်းကြောင့်သာ လျင်မြင်စွာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာပြီး အဆင့်မြင့် 5G ကဲ့သို့နည်းပညာများကို ရရှိလာခြင်းဖြစ်သည်။

တရုတ်နိုင်ငံသည် နိုင်ငံရေးစနစ်မှာ တစ်ပါတီ ကွန်မြူနစ်ဖြစ်ပြီး ဘုံဝါဒကိုအခြေတည်သဖြင့် ၁၉၇၈ခုနှစ်မတိုင်မီ က စီးပွားရေးတွင် နိုင်ငံတော်ပိုင်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများသာ အဓိကဖြစ်သည်။ ထိုနိုင်ငံတော်ပိုင်များကို နိုင်ငံတ ကာအဖွဲ့အစည်းများ၊ အကြံပေးများ၏ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုဆိုင်ရာ ဖတ်စာစာအုပ်ထဲကလို အကုန်လုံး အစုလိုက်အပြုံ လိုက် ပုဂ္ဂလိကပိုင်မပြုလုပ်ဘဲ ယင်းတို့ထဲမှ ပုဂ္ဂလိကကုမ္ပဏီအဖြင့် ပြောင်းလဲလို့ရသည့်အပိုင်းကို ခွဲထုတ်ပြီး စတော့ရှယ်ယာ ဈေးကွက်တင်၍ နိုင်ငံတော်ပိုင် ပုဂ္ဂလိကကုမ္ပဏီအဖြင့် ပြောင်းလဲခဲ့သည်။ နိုင်ငံတော်က ချက်ခြင်းလက်ငင်း မပြောင်းလဲနိုင်သည့် အစိတ်အပိုင်းကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းထား၍ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးများ ကိုအဆင့်ဆင့် အချိန်အခါကြည့် လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ ထို့အတူ နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ ဝင်ရောက်လာသည့် အခါတွင်လည်း ၁၀၀% ပိုင်ဆိုင်မှုပေး၍ လုပ်ဆောင်ခွင့်မပေးဘဲ နိုင်ငံတော်ပိုင်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ (သို့) ပြည် တွင်းကုမ္ပဏီများဖြင့် ဖက်စပ်လုပ်ကိုင်စေခြင်းဖြင့် နည်းပညာရရှိအောင် ဆောင်ရွက်ခဲ့ခြင်းမျိုးကိုလည်း ပြုလုပ်ခဲ့ သည်။ ငွေရေးကြေးရေးဈေးကွက်ကိုလည်း အိုင်အမ်အက်ဖ်နှင့် အခြားနိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများ တိုက်တွန်း သည့်အတိုင်း ယနေ့တိုင် အပြည့်အ၀ ဖြေလျှော့မှုများကို မပြုလုပ်ခဲ့ချေ။
တနည်းအားဖြင့် တရုတ်အစိုးရသည် နိုင်ငံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် စက်မှုကဏ္ဍဖွံ့ဖြိုးရေးနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ဆိုင်ရာမူဝါဒများကို ကောင်းစွာရေးဆွဲ အကောင်အထည်ဖေါ်ဆောင်ခဲ့သည်ဟုဆိုနိုင်သည်။

▄ တရုတ်အစိုးရ မှားသလား

ဖွံ့ဖြိုးမှုသမိုင်းကို လေ့လာကြည့်လျှင် နိုင်ငံတနိုင်ငံ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရန် နိုင်ငံ၏စီးပွားရေးအဆောက်အအုံ ပြောင်း လဲရန်လိုအပ်သည်။ စက်မှုကဏ္ဍဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှသာ နိုင်ငံ၏စီးပွားရေးအဆောက်အအုံလည်း ပြောင်းလဲမည်ဖြစ် သည်။ စက်မှုကဏ္ဍဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှသာ ယင်းနှင့်ဆက်စပ်နေသည့် ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများလည်း ဟန်ချက်ညီ စွာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာမည်ဖြစ်သည်။ ကျေးလက်အခြေပြု စိုက်ပျိုးရေး၏ အခန်းကဏ္ဍကို ဖြေးဖြေးခြင်း လျှော့ချ သွားပြီး ကျေးလက်မှ ပိုလျံလုပ်သားများကို စက်မှုကဏ္ဍတွင်ပါဝင်သည့် ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်း စက်ရုံအလုပ်ရုံများ၌ ပြောင်းရွှေ့ခန့်ထားခြင်းဖြင့် နိုင်ငံ၏ရေရှည်တည်တံ့သည့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို ဖြစ်စေမည်ဖြစ်သည်။

တရုတ်အစိုးရသည် စက်မှုကဏ္ဍနှင့် မြို့ပြဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုတို့အတွက် မိမိ၏အားသာချက်၊အားနည်းချက်များကို ကောင်းစွာ အသုံးချနိုင်ခဲ့သည်။ နိုင်ငံတော်မှ ယင်းကဏ္ဍ၂ခုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် နိုင်ငံတော်ပိုင်စီးပွားရေး လုပ်ငန်းများကို ငွေအား၊နည်းပညာပိုင်းနှင့် အခြားအကူအညီအမျိုးမျိုးကို ကူညီထောက်ပံ့ပေးခဲ့သလို ပုဂ္ဂလိက ကဏ္ဍဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက်လည်း ကူညီထောက်ပံ့ပေးခဲ့သည်။

စက်မှုကဏ္ဍဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုအတွက် ပို့ကုန်များကို အဓိကပစ်မှတ်ထား၍ နိုင်ငံတွင်းထုတ်လုပ်လိုက်သည့် ပို့ကုန် များအခြားနိုင်ငံများမှ ပို့ကုန်များဖြင့် ယှဉ်ပြိုင်နိုင်ရန် ပြည်တွင်းစက်မှုလုပ်ငန်းများကို နည်းပညာအကူအညီပေး ခြင်း၊ အတိုးနှုန်းသက်သာစွာဖြင့် ချေးငွေများထုတ်ချေးခြင်း၊ ဈေးကွက်ရှာဖွေပေးခြင်း၊ အခွန်နှုန်းလျော့ပေးခြင်း တို့ကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ပြည်တွင်းစက်မှုထုတ်ကုန်များဖြင့် ယှဉ်ပြိုင်လာနိုင်သည့် သွင်းကုန်များအပေါ် အခွန် နှုန်းတိုးမြှင့် ကောက်ခံခြင်း၊ ပို့ကုန်များထုတ်လုပ်ရန် ပြည်ပမှတင်သွင်းရသည့် သွင်းအားစုများအပေါ် အခွန်နှုန်း လျှော့ပေါ့ခြင်းတို့ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ တနည်းအားဖြင့် ပြည်တွင်းစက်မှုလုပ်ငန်းများ အစောပိုင်းကာလ နိုင်ငံတကာ ဈေးကွက်၌ အခြားနိုင်ငံများမှ ပို့ကုန်များဖြင့် မယှဉ်ပြိုင်နိုင်ခင် ယှဉ်ပြိုင်နိုင်လာအောင် အကာအကွယ်ပေးခြင်း (protectionism)ကို လုပ်ဆောင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။
ထိုသို့ပြုလုပ်ခြင်းက မှားယွင်းသည်လား။ အဖြေမှာတော့ ထိုသို့မပြုလုပ်ပါက တရုတ်နိုင်ငံ၏ စက်မှုလုပ်ငန်းများ အနေဖြင့် မည်သို့မိမိရှေ့ရောက်နေသည့် ပြည်ပကုမ္ပဏီများဖြင့် ယှဉ်ပြိုင်နိုင်မည်နည်း။ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်း များ၏ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများအတိုင်း လုပ်ဆောင်ပါက အလှမ်းပေါင်းများစွာ မိမိနိုင်ငံရှေ့ရောက်ရှိနေသည့် ဖွံ့ဖြိုးပြီးနိုင်ငံများမှ ပို့ကုန်ပစ္စည်းများဖြင့် ယှဉ်ပြိုင်နိုင်လိမ့်မည်မဟုတ်။ ထို့အတွက်ကြောင့် တရုတ်အစိုးရသည် မိမိ နိုင်ငံ၏ ပကတိအခြေအနေများမှ အားသာချက်များကို ကောင်းစွာအသုံးချ၍ ပြည်တွင်းထုတ်ကုန်များ နိုင်ငံတ ကာ တန်ဖိုးကွင်းဆက်များ (Global Value Chains)အတွင်းသို့ ဝင်ရောက်နိုင်ရန် လိုအပ်သည့် အကူအညီများ ပေးအပ်ခဲ့ခြင်းဖြင့် နိုင်ငံ၏ စက်မှုကဏ္ဍဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုနှင့် အခြေခံစီးပွားရေးအဆောက်အအုံ ပြောင်းလဲရေးကို ဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတော်အစိုးရ၏ ထိရောက်သည့် အားပေးကူညီမှုနှင့် စက်မှုကဏ္ဍဆိုင်ရာ မူဝါဒ မပါဝင်ဘဲ တရုတ်နိုင်ငံသည် လက်ရှိအခြေအနေ ရောက်ရှိလာမည်မဟုတ်ချေ။ ထို့ကြောင့် တရုတ်အစိုးရ အား မှားသည်ဟု မဆိုနိုင်။

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအပါအဝင် ဖွံ့ဖြိုးပြီးနိုင်ငံများအနေဖြင့်လည်း မိမိတို့နိုင်ငံ၏ အခြေခံစီးပွားရေးအ ဆောက်အအုံ ပြောင်းလဲမှုကို စနစ်တကျ လေ့လာဆန်းစစ်ပြီး လိုအပ်သည့် စက်မှုကဏ္ဍဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုဆိုင်ရာ မူဝါဒချမှတ် အကောင်အထည်ဖေါ်ဆောင်ရမည်ဖြစ်သည်။ ဥပမာ တရုတ်နိုင်ငံတွင် လုပ်အားခသက်သာခြင်း ကြောင့် လုပ်အားအဓိကထား စက်မှုလုပ်ငန်းများ မိမိနိုင်ငံမှ တရုတ်နိုင်ငံသို့ ပြောင်းရွှေ့လုပ်ကိုင်ခြင်းကြောင့် သက်ဆိုင်ရာကဏ္ဍများတွင် အလုပ်လက်မဲ့များ တိုးပွားလာလျှင် ထိုကဏ္ဍများမှ အလုပ်သမားများအား နည်းပ ညာအဆင့်မြင့်သည့် စက်မှုလုပ်ငန်းများ၌ လုပ်ကိုင်နိုင်အောင် မည်သို့အကူအညီပေးမည်နည်းဆိုသည်ကို စဉ်း စားရန် လိုအပ်လာသည်။ ထိုသို့စဉ်းစားသုံးသပ်၍ မူဝါဒချမှတ် တုန့်ပြန်ခြင်းကသာ အကောင်းဆုံးအဖြေဖြင့်လိမ့် မည်။

အစိုရများမှ ကုန်ထုတ်လုပ်မှုများတွင် ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ခြင်းက သီအိုရီအရ မမှန်ကန်ဟုဆိုကြသည်။ ထိုသို့ လုပ်ဆောင်ခြင်းက အခြားနိုင်ငံများကိုလည်း ထိခိုက်စေသည်ဟုဆိုသည်။ သို့သော်လည်း ယင်းအယူအဆ မမှန် ကန်ကြောင်းကို ဟားဗတ်တက္ကသိုလ်မှ ပါမောက္ခ ဒယ်နီရိုဒစ် (Professor Dani Rodrik)က ငြင်းဆိုထားသည်။ တရုတ်အစိုးရ၏ ကြီးမားသည့် အထောက်အပံ့ အကူအညီများပေးအပ်ခြင်းကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံတွင် ဆိုလာစွမ်း အင်ထုတ်လုပ်မှု နည်းပညာအဆင့်မြင့်လာသလို၊ စရိတ်များကျဆင်းလာပြီဖြစ်သည်။ ထိုဆိုလာစွမ်းအင်နည်းပ ညာဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုနှင့် ထုတ်လုပ်မှုစရိတ်များ ကျဆင်းလာခြင်းက တကမ္ဘာလုံးကို အကျိုးဖြစ်စေသည်ဟု ယင်း ကထောက်ပြထားသည်။

ထို့အတွက်ကြောင့် အစိုးရများ၏ စက်မှုကဏ္ဍဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု မူဝါဒများ၊ အကူအညီများအား မထိရောက်သည့် ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုဟု ဝါးလုံးရှည်ဖြင့် သိမ်းကျုံးမသတ်မှတ်ဘဲ It depends on government’s capacity အစိုးရများ၏ စွမ်းဆောင်ရည်အပေါ်သာတည်မှီသည်ဟုဆိုရမည်။ မကောင်းသည့်နေရာများလည်းရှိနိုင်သည်။ နိုင်ငံများ၏ မတူညီသည့် နည်းပညာနှင့် စက်မှုကဏ္ဍဖွံ့ဖြိုးမှု ပကတိ အခြေအနေများ၊ အရှိတရားများပေါ်မူတည် ပြီး နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများအနေဖြင့်လည်း မည်သည့်အတိုင်းအတာထိ အစိုးရများ၏ စက်မှုကဏ္ဍမူဝါဒများ ကူညီထောက်ပံ့မှုများသည် လက်ခံနိုင်ဖွယ်ရှိသည်ကို သုံးသပ်ဆုံးဖြတ်ရန်လိုအပ်လာပြီဖြစ်သည်။

ထို့အတွက်ကြောင့်လည်း ဘောဂဗေဒ နိုဘယ်ဆုရှင်များ၊ ထင်ရှားသည့် ပညာရှင်များ၊ နိုင်ငံခေါင်းဆောင်များပါ ဝင်သည့် အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့က အမေရိကန်-တရုတ် ကုန်သွယ်ရေးဆိုင်ရာ ဆက်ဆံရေးများအတွက် ပူးတွဲကြေငြာချက် တစ်ခုထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ ထိုထုတ်ပြန်ချက်၌ နိုင်ငံများအတွက် ကုန်သွယ်ရေးနှင့် စက်မှုကဏ္ဍဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုဆိုင် ရာမူဘောင်တစ်ခုကို တင်ပြခဲ့သည်။ အဆိုပါ မူဘောင်အောက်တွင် အစိတ်အပိုင်း(၄)ခုပါဝင်ပြီး တရုတ်အစိုးရ၏ အခြားနိုင်ငံများ၏ ယှဉ်ပြိုင်နိုင်မှုကို ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ ထိခိုက်ရန် လုပ်ဆောင်သည့် မူဝါဒမျိုး၊ ဈေးကွက်လက်ဝါး ကြီးအုပ်ရန် ချမှတ်လုပ်ဆောင်မှုမျိုးကို ခွင့်မပြုခြင်း၊ တရုတ်အစိုးရ၏ ထိခိုက်လိုသည့် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် မဟုတ် ဘဲချမှတ်လိုက်သည့် မူဝါဒကြောင့် အခြားနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံအနေဖြင့် ထိခိုက်နစ်နာခဲ့လျှင် အပြန်အလှန် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းပြီး တရုတ်ဘက်မှလည်းပြင်ဆင်၍ မိတ်ဘက်နိုင်ငံဘက်မှလည်း တရုတ်နိုင်ငံအား ဖြေလျှော့မှု များပြုလုပ်ပေးနိုင်သည့် အပိုင်း၌ဖြေလျှော့ပေးခြင်း၊ တရုတ်အစိုးရ၏ မူဝါဒကြောင့် အခြားနိုင်ငံထိခိုက်ခဲ့လျှင် ထိုနိုင်ငံအနေဖြင့်လည်း ထိခိုက်နစ်နာမှု သက်သာစေသည့် တန်ပြန်မူဝါဒများ ချမှတ်ခွင့်နှင့် တရုတ်အစိုးရ၏ မူဝါ ဒကြောင့် အခြားနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံကိုသာမကဘဲ နိုင်ငံများစွာကို ထိခိုက်စေလျှင် နိုင်ငံတကာ စံနှုန်းများ၊ စည်းမျဉ်း စည်းကမ်းများအတိုင်း အရေးယူဆောင်ရွက်ရန်တို့ဖြစ်သည်။

ထိုအချက်များကို လေ့လာကြည့်ခြင်းအားဖြင့် နိုင်ငံတိုင်းသည် ကိုဗစ်-၁၉အလွန်ကာလ၌ စက်မှုကဏ္ဍဖွံ့ဖြိုးတိုး တက်မှုအတွက် ထိရောက်သည့်မူဝါဒများချမှတ်ရန် နိုင်ငံတော်၏ အခန်းကဏ္ဍကို တရုတ်အစိုးရလိုပင် မြှင့်တင် ရတော့မည်ဖြစ်သည်။

◾️ ခိုင်ဝင်း

၆ ၊ စက်တင်ဘာ ၊ ၂၀၂၀ ။

◾️ Ref:
The US-China Trade Policy Working Group (2019), Joint Statement: US-China Trade Relations; A Way Forward.

◾️ စာရေးသူသည် သန္ဓိအုပ်ချုပ်စီမံမှုအဖွဲ့၏ အုပ်ချုပ်မှုဒါရိုက်တာ တစ်ယောက်ဖြစ်ပါသည်။